Εθνικό Κτηματολόγιο
1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ
Το Εθνικό Κτηματολόγιο, σύμφωνα με το νόμο 2664/98 είναι ένα σύστημα νομικών, τεχνικών και άλλων πρόσθετων πληροφοριών για όλα τα ακίνητα της επικράτειας, οργανωμένο σε κτηματοκεντρική βάση. Οι πληροφορίες αυτές αποσκοπούν στον ακριβή καθορισμό των ορίων των ακινήτων, και στην δημοσιότητα των εγγραπτέων στα κτηματολογικά βιβλία δικαιωμάτων και βαρών. Ως λόγοι που επιβάλλουν τη σύνταξη του Κτηματολογίου στην Χώρα μας θεωρούνται οι εξής:
Η διασφάλιση της δημόσιας πίστης στις συναλλαγές επί των ακινήτων.
Η δυνατότητα χάραξης και εφαρμογής διαφόρων ειδών πολιτικής επί της γης (χωροταξικής, οικιστικής, αγροτικής, χρήσεων γης κλπ.)
Η ανάγκη καταγραφής και προστασίας της δημόσιας περιουσίας καθώς και ευαίσθητων τμημάτων της χώρας όπως τα δάση, οι αιγιαλοί, οι βιότοποι κλπ.
Η δυνατότητα επιβολής διαφόρων φορολογιών επί της ακίνητης ιδιοκτησίας (φόρος ακίνητης περιουσίας, Τ.Α.Π., έκτακτες εισφορές, ειδικά τέλη, κλπ.).
2. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ
Το γεωτεμάχιο, ένα συνεχόμενο τμήμα της επιφανείας του εδάφους της χώρας μαζί με τα επ΄ αυτού κτίσματα. Τα κτηματολογικά διαγράμματα, στα οποία απεικονίζεται η κτηματογραφημένη περιοχή που ανήκει στην αρμοδιότητα κάθε κτηματολογικού γραφείου, τα οποία θα τηρούνται και σε ψηφιακή μορφή. Οι κτηματολογικοί πίνακες, αρχεία καταγραφής προσωρινών εμπραγμάτων δικαιωμάτων.
Τα κτηματολογικά βιβλία, που αποτελούνται από τα κτηματολογικά φύλλα (έντυπα ή ηλεκτρονικά), στα οποία καταχωρίζονται όλες οι προβλεπόμενες από το νόμο κτηματολογικές εγγραφές, αρχικές και μεταγενέστερες. Σε κάθε ακίνητο αντιστοιχεί ένα φύλλο κτηματολογικού βιβλίου, στο οποίο θα καταχωρίζονται όλες οι εγγραφές που το αφορούν.
Ο Κωδικός Αριθμός Εθνικού Κτηματολογίου (Κ.Α.Ε.Κ.), που όπως έχει ανακοινωθεί από τον Ο.Κ.Χ.Ε., είναι ένας 12ψήφιος μοναδικός αριθμός για κάθε γεωτεμάχιο της χώρας, ο οποίος θα είναι 16ψήφιος αν πρόκειται για οριζόντιο ιδιοκτησία πολυκατοικίας.
Από τα ψηφία του Κ.Α.Ε.Κ.:
Τα δύο πρώτα ψηφία αντιστοιχούν στο Νομό,
Τα δύο επόμενα ψηφία στο Δήμο ή Κοινότητα,
Τα δύο επόμενα ψηφία στον τομέα του κάθε Δήμου
Τα επόμενα δύο στο οικοδομικό τετράγωνο και,
Τα τρία επόμενα στον αριθμό του οικοπέδου (ή γεωτεμαχίου).Αν πρόκειται για οριζόντιο ιδιοκτησία (διαμέρισμα, γραφείο ή κατάστημα) τότε προστίθενται τέσσερα ακόμη ψηφία:
Τα δύο επόμενα στον αύξοντα αριθμό του κτιρίου (πολυκατοικίας) και
Τα δύο τελευταία στον όροφο και τη θέση της συγκεκριμένης οριζόντιας ιδιοκτησίας.
Οι πρόσθετες πληροφορίες κάθε ακινήτου από τις οποίες η σημαντικότερες είναι η χρήση του κάθε ακινήτου, αλλά πιθανόν και η αξία του.
3. ΤΡΟΠΟΙ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ
Όλα τα στοιχεία του Εθνικού Κτηματολογίου θα είναι καταχωρημένα σε αρχεία ηλεκτρονικών υπολογιστών. Η έρευνα ανεύρεσης του ιδιοκτήτη κάθε τεμαχίου γης, διαμερίσματος, καταστήματος κλπ. θα μπορεί να γίνεται
είτε με τον κωδικό αριθμό κάθε ακινήτου (Κ.Α.Ε.Κ.)
είτε με τη διεύθυνση του κάθε ακινήτου.
Όταν θα ολοκληρωθεί το κτηματολόγιο και η διασύνδεση των αρχείων του θα είναι επίσης άμεσα εφικτή η ανεύρεση της ακίνητης περιουσίας οποιουδήποτε ιδιοκτήτη σε ολόκληρη τη χώρα.
4. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΤΗΜΑΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ
ΤΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ
Η χώρα μας έχει έκταση 131.600 τετραγωνικά χιλιόμετρα τα οποία κατανέμονται ως εξής.
Αστικές περιοχές 6.000 τ.χ.
Αγροτικές περιοχές 28.000 τ.χ.
Δασικός χώρος 84.100 τ.χ.
Λίμνες – ποτάμια 3.500 τ.χ.
Ειδικώτερα ο δασικός χώρος της Ελλάδας κατανέμεται, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία ως εξής
Δάση 29.800 τ.χ.
Δασικές εκτάσεις 32.400 τ.χ.
Χορτολιβαδικά, άγονα, αλπικά κλπ. 21.900 τ.χ.
5. ΑΠΟ ΤΑ ΥΠΟΘΗΚΟΦΥΛΑΚΕΙΑ ΣΤΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ
Σήμερα στην χώρα λειτουργούν υπό την εποπτεία του Υπουργείου Δικαιοσύνης 400 περίπου υποθηκοφυλακεία, από τα οποία τα 19 είναι έμμισθα, δηλαδή επανδρωμένα με μόνιμους δημοσίους υπαλλήλους (Αθήνα, Πειραιάς, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο Κρήτης, Ιωάννινα κλπ). και 372 άμισθα. Τα γραφεία αυτά διευθύνονται από νομικούς (υποθηκοφύλακες). Το σύνολο των υπαλλήλων που απασχολούνται είναι 250 περίπου μόνιμοι υπάλληλοι και 50 έκτακτοι στα έμμισθα, οι οποίοι οργανικά υπάγονται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και 500 περίπου υπάλληλοι με σχέση αορίστου χρόνου στα άμισθα υποθηκοφυλακεία.
Το σύστημα των μεταγραφών που ισχύει σήμερα προβλέπει μεταγραφή στα υποθηκοφυλακεία κάθε πράξης με την οποία συνιστάται, αλλοιώνεται ή μεταβιβάζεται εμπράγματο δικαίωμα. Σ΄αυτές περιλαμβάνονται και πράξεις επιβάρυνσης των ακινήτων με υποθήκες, προσημειώσεις, κατασχέσεις και διεκδικήσεις.
Το Εθνικό Κτηματολόγιο θα καλύπτει όχι μόνο το νομικό αλλά και το τεχνικό μέρος των πληροφοριών για τα αντικείμενα των εμπραγμάτων δικαιωμάτων.
Η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει την μετατροπή των υπαρχόντων υποθηκοφυλακείων σε κτηματολογικά γραφεία με διατήρηση όλου του υπάρχοντος δυναμικού τους. Σήμερα απασχολείται το σύνολο σχεδόν των αγρονόμων – τοπογράφων – μηχανικών της χώρας, ενώ με την πλήρη λειτουργία του θεσμού αναμένεται ότι θα απασχολούνται σ αυτό περίπου 10.000 εργαζόμενοι.
Η δημιουργία Εθνικού Κτηματολογίου προωθείται στη Χώρα μας από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων `Εργων (ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.). Το Υπουργείο κατά την νομοθετική προώθηση του Κτηματολογίου ακολουθεί το Σχέδιο Πρότασης του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (Τ.Ε.Ε.) που συντάχτηκε και παρουσιάστηκε τον Απρίλιο του 1994.
Γιά την εφαρμογή του Εθνικού Κτηματολογίου έχει συσταθεί ήδη από το έτος 1986 Νομικό Πρόσωπο Δημόσιου Δικαίου με την επωνυμία «Οργανισμός Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδας» (Ο.Κ.Χ.Ε.). Αργότερα συστάθηκε και Ανώνυμη Εταιρεία με την επωνυμία «ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε.» με στόχο την επιτάχυνση των σχετικών διαδικασιών.
6. ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
Η πρώτη προσπάθεια εισαγωγής του θεσμού του κτηματολογίου στην Ελλάδα έγινε το 1836 με διάταγμα του Όθωνα. Ακολούθησαν 4.000 περίπου νόμοι, διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις χωρίς όμως ουσιαστικό αντίκρισμα. Από το 1994, με τις ενέργειες του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και την χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Δεύτερο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης) και του Ελληνικού Κράτους, βρίσκεται σε εξέλιξη η σημαντικότερη και ουσιαστικότερη προσπάθεια για τη σύνταξη του Εθνικού Κτηματολογίου. Μετά από 160 περίπου χρόνια, το Εθνικό Κτηματολόγιο άρχισε επιτέλους να γίνεται πραγματικότητα.
7. ΑΜΕΣΑ ΟΦΕΛΗ ΠΟΥ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΗ
Οριστική και αμετάκλητη κατοχύρωση των τίτλων ιδιοκτησίας των πολιτών.
Διευκόλυνση και απλούστευση των μεταβιβάσεων της ακίνητης περιουσίας.
Μείωση στο ελάχιστο των εξόδων και του χρόνου που απαιτείται για κάθε μεταβίβαση.
Απαλλαγή των πολιτών από χρονοβόρες και δαπανηρές γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Διασφάλιση της άμεσης και ασφαλούς διαδικασίας των απαλλοτριώσεων και των αποζημιώσεων.
Παροχή υπηρεσιών υψηλού επιπέδου στους πολίτες και στους Δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς.
8. ΑΜΕΣΑ ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ
Αμετάκλητη οριοθέτηση της δημόσιας και δημοτικής περιουσίας.
Αναβάθμιση του περιβάλλοντος με τον περιορισμό των πυρκαγιών, των καταπατήσεων και των αυθαιρεσιών.
Εφαρμογή σύγχρονης αγροτικής πολιτικής με έργα που θα κάνουν τις εκμεταλλεύσεις γης πιο αποδοτικές.
Εφαρμογή σύγχρονης οικιστικής πολιτικής που θα παρέχει πολεοδομημένη γη κατάλληλη για ανάπτυξη πρώτης και δεύτερης κατοικίας ποιότητας.
Αξιοποίηση και προστασία των δασών και των λοιπών φυσικών πόρων.
Αποκάλυψη δημόσιας περιουσίας αξίας τουλάχιστον ενός τρισεκατομμυρίου δραχμών.
9. ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Θα αναγνωριστούν οι τίτλοι που έχω σήμερα;
Βεβαίως. Στο ακέραιο!
Ενδέχεται να αλλοιωθεί το ιδιοκτησιακό μου καθεστώς;
Εάν όλα τα πιστοποιητικά/δικαιολογητικά που θα κατατεθούν είναι νόμιμα, τότε όχι. Συνεπώς η ιδιοκτησία κατοχυρώνεται!
Τι πιστοποιητικά /δικαιολογητικά θα χρειαστώ;
Ένα ειδικό έντυπο που θα παραλάβετε από τα κατά τόπους γραφεία Κτηματογράφησης, την Κτηματολόγιο Α.Ε, ή μέσω του Internet, θα συμπληρώσετε και θα καταθέσετε σε ειδικά γραφεία της περιοχής του ακινήτου. Στο έντυπο αυτό θα καταγράφονται τα στοιχεία σας, τα στοιχεία του ακινήτου επί του οποίου έχετε το δικαίωμα και το είδος του δικαιώματος. Θα επισυνάψετε τον τίτλο κτήσεως, το τοπογραφικό διάγραμμα (αν υπάρχει) και όποια άλλα στοιχεία διαθέτετε. Το έντυπο είναι ενιαίο για όλες τις περιοχές.
Πόση διορία έχω για να καταθέσω τα πιστοποιητικά/δικαιολογητικά;
Τρεις μήνες από τότε που δημοσιεύεται στις εφημερίδες η πρόσκληση του ΟΚΧΕ, αν είστε κάτοικος εσωτερικού. Έξι μήνες αν είστε κάτοικος εξωτερικού.
Εάν τελικά οι τίτλοι δεν αναγνωριστούν, τότε ποια είναι τα δικαιώματά μου;
Έχετε δικαίωμα υποβολής ένστασης στα κατά τόπους γραφεία κτηματογράφησης που έχουν δημιουργηθεί στους Δήμους και Κοινότητες. Οι ενστάσεις θα υποβληθούν όταν δημοσιευτεί σχετική ανακοίνωση και θα εξεταστούν από αρμόδιες ανεξάρτητες επιτροπές.
Τι πλεονεκτήματα αποκτώ με το Εθνικό Κτηματολόγιο;
Κατοχυρώνεται νόμιμα, οριστικά και αμετάκλητα το ιδιοκτησιακό σας καθεστώς. Η οριστική πρώτη εγγραφή θα παράγει αμάχητο τεκμήριο υπέρ του δικαιούχου. Δηλαδή θα γνωρίζουμε τι ανήκει και σε ποιόν με την εγγύηση της Πολιτείας.
Πως μπορούν να ενημερωθούν οι ομογενείς για τις διαδικασίες σύνταξης του Εθνικού Κτηματολογίου;
Από τις πρεσβείες και τα προξενεία σε όλες τις χώρες, από την κρατική τηλεόραση και την κρατική ραδιοφωνία στα δορυφορικά προγράμματα, από τις μόνιμες ανοιχτές τηλεφωνικές γραμμές του ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ & ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ (τηλ. 010 6445401, 010 6441153) και της ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε. (τηλ. 010 6505600), μέσω Internet, από ενημερωτικό υλικό του Υπουργείου Εξωτερικών, από τις ενημερωτικές επισκέψεις κλιμακίων της ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε. σε μεγάλα κέντρα ομογενών.
Τι πρέπει να κάνουν όσοι έχουν ακίνητα;
Όλοι όσοι διαθέτουν ακίνητη περιουσία ή άλλο εγγραπτέο δικαίωμα σε Δήμους ή Κοινότητες της Ελλάδας, όπου συντάσσεται το Εθνικό Κτηματολόγιο, θα πρέπει να κάνουν ορισμένες ενέργειες, ανεξαρτήτως αν είναι κάτοικοι της Ελλάδας ή του εξωτερικού.
• Να πληροφορηθούν από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ή επικοινωνώντας με την Κτηματολόγιο Α.Ε, αν ο Δήμος ή η Κοινότητα, όπου έχουν ακίνητα, κηρύχθηκαν υπό κτηματογράφηση.
• Να πληροφορηθούν, με τον ίδιο όπως παραπάνω τρόπο, εάν δημοσιεύτηκε από τον ΟΚΧΕ η ανακοίνωση που καλεί τους δικαιούχους να υποβάλλουν τις σχετικές δηλώσεις μέσα σε 3 μήνες, για τους κατοίκους του εσωτερικού, και μέσα σε 6 μήνες για τους κατοίκους του εξωτερικού.
• Να υποβάλλουν, αν υπάρχει λόγος, ένσταση κατά του περιεχομένου των προσωρινών κτηματολογικών διαγραμμάτων και πινάκων μέσα σε (2) μήνες, για τους κατοίκους εσωτερικού, και μέσα σε τέσσερις (4) μήνες για τους κατοίκους του εξωτερικού και το Δημόσιο.
• Να γνωρίζουν ότι ένα (1) μήνα μετά την ημερομηνία που αναφέρεται στην ανακοίνωση για την ανάρτηση, απαγορεύεται, με ποινή ακυρότητας, σύσταση, μετάθεση, αλλοίωση ή κατάργηση εμπράγματων δικαιωμάτων σε ακίνητα της περιοχής, εάν δεν μνημονεύεται και δεν επισυνάπτεται στο συμβόλαιο το σχετικό κτηματογραφικό απόσπασμα.
• Να πληροφορηθούν την ημερομηνία για τη δεύτερη ανάρτηση των στοιχείων της κτηματογράφησης και να υποβάλλουν, εάν υπάρχει λόγος, προσφυγή ενώπιον της Δευτεροβάθμιας Επιτροπής, εντός προθεσμίας δύο (2) μηνών.
• Να πληροφορηθούν αν ολοκληρώθηκαν οι πρώτες εγγραφές, προκειμένου να προμηθευτούν βεβαίωση για τα δικαιώματά τους.
• Περισσότερες πληροφορίες για τις δηλώσεις και την έναρξη των διαδικασιών εγγραφής μπορείτε να λάβετε από τους Δήμους, τις Κοινότητες, τα συνεργεία κτηματογράφησης τις ελληνικές προξενικές αρχές ή στο τηλέφωνο 010 6505600.